بهترین گیتاریست زن جهان
«لیلی افشار»
نخستین نوازنده‌ی زن در جهان بود که در رشته‌ی اجرای گیتار کلاسیک به درجه‌ی دکترا رسید.
بیش از ۳۰ سال در دانشگاه ممفیس آمریکا در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا به تدریس گیتار پرداخت.
او سالها ساکن ممفیس در ایالت تنسی آمریکا بود
که یکی از پایتخت‌های موسیقی معاصر جهان محسوب می‌شود.
لیلی افشار در هجدهمین روز از اسفند ماه سال ۱۳۳۸ در تهران به دنیا آمد.
او اصالتی آذری دارد و نوه رضا افشار، وزیر راه زمان رضا شاه می باشد.
در خانواده‌ای هنرمند و برجسته متولّد شد.
پدربزرگ و مادربزرگش تار می‌نواختند و پدرش یک موسیقی‌دان برجسته بود
و ویولون می زد.
از این رو، لیلی افشار نیز از همان ابتدا با هنر نوازنده‌گی آشنا شد
و به قول خودش عاشق گیتار و صدای آن گشت.
در سن ده سالگی به منظور آموزش نوازنده‌گی،
در کلاس‌های موسیقی آقای داریوش افراسیابی شرکت کرد و پس از یک سال،
اولین کنسرت خود را در کلیسای آلمانی‌ها واقع در کاخ جوانان تهران برگزار نمود.
خودش در مصاحبه‌ای درباره‌ی علاقه‌مندیش چنین گفته بود:
(یکی از آشنایانم داشت یک درس گیتار را با معلمش تمرین می‌کرد.
من به محض شنیدن، شیفته آن شدم
تا حدی که می‌خواستم گیتار را از دستش بگیرم و خودم بزنم.
دویدم خانه و به پدرم گفتم من عاشق گیتارم! همین!
فردای آن روز یک سبد پایین پله‌ها گذاشته بود با یک گیتار و یک کتاب نت.
زندگی من از آن موقع زیر و رو شد.
خودم را در اتاق حبس می‌کردم و فقط گیتار می‌زدم.
هیچ‌وقت کسی به من نمی‌گفت تمرین کن!
در ابتدا یک معلم خصوصی داشتم که در ارکستر مجلسی، کنترباس می‌نواخت.
بعد به هنرستان موسیقی رفتم
و دوبار درهفته در کلاس‌های شبانه هنرستان موسیقی شرکت می‌کردم،
در هنرستان استادم آقای افراسیابی بود و بعد برای مدت کوتاهی آقای چیت‌ساز معلمم بود)
اما این حد از آموزش و موفقیت، خشنودی او را جلب نمی‌کرد.
از این رو تصمیم گرفت برای کسب تخصص بیش‌تر و انجام کارهای حرفه‌ای‌تر
به تحصیلات آکادمیک بپردازد
پس از اتمام دوران مدرسه،
زمانی که هفده سال داشت برای ادامه تحصیل به آمریکا مهاجرت کرد.
او موفق به اخذ مدارک لیسانس و فوق لیسانس نوازنده‌گی
از کنسرواتور بوستون و کنسرواتور نیوانگلند شد
و در نهایت توانست اولین زنی در جهان باشد
که دکترای نوازنده‌گی گیتار را کسب کرده است.
وی مدرک دکترا را از دانشگاه ایالت فلوریدای آمریکا
زیر نظر آقای نیل اندرسون و بروس هلزمن
از بهترین استادان آهنگ‌سازی اخذ کرد
خانم لیلی افشار همچنین مدارک دیگری هم دارد
که به واسطه‌ی تحصیل در دانشگاه‌‌های مختلف و حضور در کلاس‌های پیش‌رفته‌تر
و یا حتی به صورت دیپلم‌های افتخاری به دست آورده است.
او جزو دوازده گیتاریستی بود که توانست جهت گذراندن دوره‌های پیش‌رفته‌ی بین المللی
به حضور آندرس سگوبیا، پدربزرگ گیتار کلاسیک جهان برسد.
سگوبیا به شدت به استعداد بالای لیلی ایمان داشت.
در مصاحبه‌ای که در اخبار شامگاهی ان‌بی‌سی پخش می شد اظهار کرد،
(لیلی افشار)
(روزی یک نوازنده‌ی معروف خواهد شد)
و زمان زیادی طول نکشید که این پیش‌بینی به حقیقت پیوست.
خانم افشار جایگاه پروفسوریِ خود در دانشگاه ممفیس را در سال ۱۹۸۹ به دست آورد
و سالها مدیریت برنامه لیسانس، فوق لیسانس و دکترای این دانشگاه را برعهده داشت.
کسب مقام بهترین استاد دانشگاه ممفیس آمریکا گواهی بر این حقیقت است
خانم لیلی افشار
سالها توانست عنوان بهترین نوازنده‌ی گیتار جهان را از آن خود کند.
با علاقه‌ای که به موسیقی معاصر داشت توانست جزو اولین اجرا کننده‌گان آثار
گری آیستر، لوریس چوبانیان، گرارد روژد، کامران اینجه،
باربارا کولب، سالوادور برودونس، رضا والی و.. باشد.
او همچنین به موسیقی ایرانی بسیار علاقه داشت و قطعات بسیاری را اجرا کرده است.
خانم افشار
در مصاحباتی که انجام داده اند موسیقی ایرانی را به دو نوع تقسیم کرده اند.
موسیقی محلی که بسیار شبیه موسیقی غربی است و به راحتی با گیتار نواخته می شود.
و موسیقی سنتی که قابل اجرا با گیتار نیست.
اما او با افزودن ربع پرده به گیتارش، موسیقی سنتی ایرانی را نیز نواخته است.
از نظر خانم افشار، اجرا روی صحنه بسیار لذت بخش است.
او تاکنون کنسرت‌های زیادی در کشورهای مختلف جهان
از جمله آمریکا، فرانسه، انگلستان، کانادا، ایتالیا، دانمارک و ایران اجرا کرده است
او در کنسرت‌هایش همیشه قطعاتی ایرانی و آذری اجرا می‌کرد؛
فرقی نمی‌کرد که این کنسرت در تبریز برگزار شود یا کالیفرنیا.
خانم افشار در این باره گفته بود:
(در برنامه‌ها خیلی از قطعات ایرانی و آذری را که تنظیم کرده‌ام، می‌زنم.
بعد همیشه از آمریکایی‌ها می‌پرسم که کدام قسمت از برنامه را دوست داشتید.
همه می‌گویند قطعات ایرانی آذری را.
چون این موسیقی را نشنیده‌اند، برایشان جذاب است.
قطعه‌هایی مثل «بارون بارونه»، «رشید خان»، «سنه‌ده قالماز» و… را می‌زنم
و متوجه می‌شوم که چه قدر لذت می‌برند)
همچنین قطعات زیبایی را در مدرسه‌ی
هنرهای تجسمیِ بنف، فستیوال موسیقی منتون، فستیوال موسیقی گرند تیتن،
مرکز هنرهای اجرایی کندی و آکادمی آمریکایی در رم نواخته است.
علاوه بر آن نوازنده‌گی بسیار از خواننده‌های خارجی را بر عهده داشته است.
از جمله با الکس و انریکه، دو خواننده معروف آمریکایی همکاری کرده است.
لیلی افشار پس از بیش از بیست سال دوری از وطن، در سال ۱۳۸۰ به ایران بازگشت.
بعد از آن دیگر با فواصل زمانی کمتری در ایران حضور یافته
و اقدام به برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های مختلفی کرد.
او هر بار نت های جدیدتری را با خود به ایران می آورد
خانم لیلی افشار می‌گوید
(یک بار ایمیلی از ایران دریافت کردم که در آن نوشته بود
خانم افشار! شما همه جای دنیا می‌روید اما به کشورتان سر نمی‌زنید.
خیلی متحول شدم.
یادم آمد من از بچه‌گی دوست داشتم با گیتارم در سراسر ایران کنسرت بدهم
در رویاهایم می‌دیدم که گیتاریست خوبی شده‌ام و به همه شهرهای ایران سفر می‌کنم
وعلاوه بر کنسرت، کارگاه‌های گیتار برگزار می‌کنم)
با برگزاری کارگاه‌های مختلف سعی کرد گامی در جهت پیش‌رفت نوازنده‌گی ایران بردارد
همچنین مجموعه‌ای هفت جلدی از دوره‌های تاریخی گیتار را با ویراستاری خودش
به انتشار رسانید و در اختیار علاقه‌مندان قرار داد
خانم افشار همواره از شاگردانش می‌خواهد که سعی کنند
شعر بگویند تا ذهنشان باز شود.
بی‌هوده و بی‌هدف ننوازند.
بل‌که تمرین کنند و با تکیه بر احساس خود و بدون کپی از دیگران اجرا کنند.
خانم افشار درباره‌ی تمرینات خودش در مراحل اولیه آموزش نوازنده‌گی
و تحصیلات آکادمیک می‌گوید
«من در هنگام تحصیل روزی ده ساعت تمرین می کردم.
اما اکنون به دلیل حضور در کنسرت‌ها و اجراهای مختلف
روزی به پنج تا شش ساعت تمرین می‌پردازم.»
مطمئنم با پشتکار می‌توان رویاها را واقعی کرد.
از جمله آلبوم های خانم لیلی افشار
می‌توان به «ساغر»، «مسخ»، «گذار در نوا»، «هزار و یک شب»،
«بیست و چهار کاپریچوی گویا»، «باخ برای گیتار کلاسیک»
و «Musica da camera» اشاره کرد.
همچنین از جمله کتاب های وی می‌توان «پنج آواز محلی ایرانی»، «باخ برای گیتار کلاسیک» و
«آموزش گیتار کلاسیک از مبتدی تا پیشرفته»
را نام برد
«خانم افشار فوق العاده معصوم، بی نقص، عالی و قابل توجه هستند.»
این جمله توصیفی است که روزنامه واشنگتن از خانم لیلی افشار،
بهترین گیتاریست زن جهان ارائه کرده است.
ایشان موفق به دریافت افتخارات و جوایز بسیار ارزنده جهانی شده اند
برنده جایزه بهترین استاد از دانشگاه ممفیس امریکا درسال دوهزار
برنده جایزه الیور اچ گیبسون به عنوان بهترین نوازنده زن در رشته گیتار کلاسیک
کسب جایزه سالانه نوازنده برتر در سه دوره متوالی دهم، یازدهم و دوازدهم
برنده جایزه ممفیس چاپتر از سوی آکادمی ملی هنر و دانش آمریکا
برنده جایزه اول انجمن مدرسین موسیقی
برنده جایزه اول گیتار آمریکا
برنده جایزه بزرگ جشنواره موسیقی اسپن
برنده جایزه ملی هنر
برنده جایزه هنر تنسی در رشته موسیقیٍ
برنده جایزه اول انجمن ملی مدرسین سازه‌های زهی
کسب افتخار حضور در بین دوازده نوازنده برجسته جهان
و حضور در گروه نوازنده‌گی آندرس
دوم آبان‌ماه ۱۴۰۲
بیست‌چهارم اکتبر2023
بر اساس اعلام روابط عمومی خانه موسیقی ایران
لیلی افشار در سن 64 سالگی بعد از تحمل یک دوره بیماری درگذشت.
~2.jpeg)
